Van Waarde Schoolleiders Bestuurders 090425 1

Studenten en leerlingen leren levensecht in de unieke winkel van Waarde

Sinds een jaar kent Zwolle de duurzame winkel van Waarde, waar leerlingen en studenten levensecht in samenwerking kunnen leren. Het is een bijzonder project waarin zo’n tien verschillende onderwijsinstellingen samen met Kringloop Zwolle en de gemeente Zwolle zij aan zij samenwerken. Onder hen TalentStad Beroepscollege en Praktijkonderwijs, Landstede MBO en mbo Menso Alting. ‘Ik ben wel van dit soort projecten. Hoe levensechter het leren is, hoe interessanter voor de leerlingen’, aldus directeur Jan Dobben van TalentStad.

In de winkel Van Waarde op het Eiland 8 komen allerlei mooie projecten samen. Praktijkschool- en vso-leerlingen vinden er een beschutte leer- en werkplek om hun talenten te ontdekken. Vmbo’ers en mbo’ers lopen er stage of werken aan projecten: van het ontwerp van duurzame artikelen tot het begeleiden van de leerlingen en het maken van een marketingplan. Leidinggevende Hetty Waanders en haar team begeleiden de jongeren. Hetty heeft 43 jaar in het onderwijs gewerkt en heeft veel ervaring met verschillende doelgroepen en vakgebieden: vo, vso, mbo, handel en economie, Nederlands en dergelijke. Ze is blij met het succes van Van Waarde. ‘Uit de evaluatie begin dit jaar blijkt dat de scholen heel tevreden zijn. De winkel draait goed, de leerlingen bloeien op en de studenten kunnen uitdagende projecten doen.’ Ze is dan ook heel blij met de scholen die deelnemen en de gemeente Zwolle. ‘Zonder hen is de exploitatie van deze winkel in de Zwolse binnenstad niet mogelijk.’

Beroepspraktijk

TalentStad neemt vanaf het begin deel aan Van Waarde, een project van circulair ambachtsnetwerk WaardeRing, waarvan de school ook partner is. ‘Ik ben wel in voor dit soort projecten’, aldus directeur Jan Dobben. ‘Ik kom uit het mbo en weet hoe belangrijk de samenwerking met het bedrijfsleven is om studenten op een goede manier kennis te laten maken de beroepspraktijk. In het vmbo gebeurt dat ook wel, maar minder. Dus ik zie snel kansen in dit soort initiatieven. Onze leerlingen zijn doeners die goed leren door te ervaren. Hoe levensechter het leren is, hoe interessanter voor de leerlingen. In de winkel van Waarde kan dat ter plekke. Dat het concept daar anders is dan in een ‘gewone’ winkel, maakt het ook interessant. In een winkel als Kruidvat moeten ze gewoon leveren. Van Waarde is als onderwijsconcept meer beschermd. Daar gaat men uit van wat de leerling nodig heeft.’

Zwolse samenwerking

Onderwijs en bedrijfsleven zoeken elkaar in de regel graag op. Dat zoveel scholengroepen en niveaus samenwerken in één project is echter heel bijzonder. ‘We hebben hier in Zwolle onderling heel goed contact’, verklaart Jan. ‘Daar kun je een aantal oorzaken voor aanwijzen. In het project Sterk Techniek Onderwijs zit ik bijvoorbeeld met Thorbecke VMBO + PRO, Greijdanus en Deltion om tafel. Het contact met alle andere vo-directeuren is ook prima. We vinden het belangrijk om elkaar te spreken en na de zomer overleggen we structureel viermaal per jaar.’ Deelname aan het Circulaire Ambachtsnetwerk WaardeRing draagt ook bij aan de samenwerking. Daar is niet alleen de winkel van Waarde uit voortgekomen, maar ook het gezamenlijke Arbeidstrainingscentrum TIB (Thorbecke, TalentStad, de Twijn en de Ambelt in Bedrijf). ‘Als het leereffect veelbelovend is, doe je al snel mee.’

Circulariteit

Van Waarde heeft als thema circulariteit en duurzaamheid. De artikelen zijn tweedehands, of gemaakt van tweedehands materialen, zoals de meubeltjes die gepimpt zijn door arbeidstrainingscentrum TIB. ‘Dat thema komt ook langzaam op gang in het curriculum van

TalentStad Beroepscollege’, zegt Jan. ‘We zijn al heel lang in gesprek over een keuzedeel circulariteit. Inmiddels hebben we in samenwerking met Deltion het keuzedeel Circulair Bouwen voor het profiel BWI (Bouwen Wonen Interieur). Ooit zijn we gestart met een keuzedeel Repair, we proberen nu dat vuurtje ook weer wat op te stoken. Kortom: langzamerhand integreren we het thema in het curriculum.’ TalentStad is vooruitstrevend. ‘Het gaat goed, maar we proberen altijd om nog wat beter te worden, die extra stapjes te zetten om onze kinderen nog beter op te leiden. Daar hoort dat levensecht leren zoals in Van Waarde zeker bij.’

Voor leerlingen en studenten

‘In de winkel van Waarde kunnen we leerlingen op allerlei manieren begeleiden’, vertelt Hetty. ‘Met de docenten bespreken we een plan van aanpak om te bekijken hoe de leerlingen het best tot hun recht komen. Hebben ze een beschutte werkplek met begeleiding nodig of kunnen ze goed zelfstandig werken, en alle gradaties daartussen. Onlangs boden we twee Syrische meisjes een taalstage en ondertussen leerden ze ook arbeidsvaardigheden.’ De leerlingen en studenten groeien zichtbaar. ‘Een meisje durfde niet achter de kassa omdat ze niet goed kon rekenen, de school pakte het op met extra rekenaandacht en vervolgens hielp ze de klanten met een natuurlijk gemak. De lijntjes met de docenten zijn kort, dat werkt heel fijn. Instructeurs en docenten begeleiden zelf ook en geven les in de winkel aan hun eigen leerlingen en soms ook aan die van andere scholen.’

Uiteenlopende projecten

Hetty geeft ook gastlessen. ‘Onlangs hebben we de opleidingen Economie en Ondernemen van Landstede MBO ingeschakeld voor een marketingopdracht. Maar we doen ook projecten op en met het vo. Het Technasium van Thorbecke maakt bijvoorbeeld lampen van tweedehands materiaal van de kringloop, die bij ons worden verkocht. Het sloopbedrijf van Weever Circulair verzamelt oude tegels, die arbeidstrainingscentrum TIB gebruikt om oude dienbladen van de kringloop te pimpen met mozaïek, die hier ook weer worden verkocht.’ Al doende bedenkt Hetty steeds nieuwe projecten. ‘Ik zou wel graag willen samenwerken met de opleiding Basismedewerker Fashion van Landstede MBO. Er komt zo vaak mooie tweedehands kleding voorbij die we niet kunnen gebruiken omdat de rits stuk is of de zoom eruit hangt. Hoe mooi zou het zijn wanneer studenten er weer prachtige, verkoopbare A-kleding van kunnen maken!’

Inspirerend

Leerlingen en studenten groeien in hun eigenwaarde en zelfinzicht. Maar ze worden ook duurzaam bewuster. ‘Ze gaan ervanuit dat tweedehands vies en oud is, en vervolgens zien ze hier niet eens dat het niet nieuw is’, zegt Hetty. ‘Op een gegeven moment beginnen ze ook hun familie en vrienden te stimuleren. Een stagiaire sleepte eens haar vader mee uit Zutphen en een jongen kwam met z’n hele gezinshuis hier met de trein uit Nijverdal, zo trots was hij op zijn werkplek.’ De winkel van Waarde maakt veel mogelijk. ‘En dat komt omdat je elkaar continu inspireert en verder brengt. De winkel is een grote succesformule, mede dankzij al die scholen die meedoen. Ik krijg dan ook heel vaak de vraag van klanten: “Kunnen jullie dit niet ook bij ons in de stad beginnen?”

Op de foto van links naar rechts: Ilse Postma (WaardeRing), Theo Rietkerk (Landstede Groep), Mathieu van Tienhoven (Thorbecke SG vmbo/PRO), Jan Dobben (TalentStad Beroepscollege en PRO), stagiaire Esmée Koopman (de Ambelt), Wilma Voortman (Stichtingen Kringloop Zwolle en Noggus&Noggus), Martine Vierhuizen (de Ambelt), Hetty Waanders (Winkel van Waarde), Rosa Scholtens (v/h Winkel van Waarde), Miranda Jeukens (vso De Twijn), Anne-Jur Borg (mbo Menso Alting), Tom Valk (Landstede MBO), Tom Versteeg (Openbaar Onderwijs Zwolle en Regio), Bjorn Vos (Landstede MBO).

Wist je dat?

Begeleiding op maat

Milou Keizer is instructeur bij TalentStad Praktijkonderwijs. Ze begeleidde onder andere groepen leerlingen van verschillende vmbo’s bij Kringloop Zwolle aan de Veerallee. Nu begeleidt ze zeven tweedejaars leerlingen die zelfstandig stage lopen. ‘Ik overleg met hen wat ze willen, wat ze kunnen en of ze een idee hebben waar ze stage willen lopen. De werkplekken zijn heel gevarieerd: Monky Town, een fietsenwinkel, de catering bij Landstede aan het Rechterland en Djamilla werkt dus bij de winkel van Waarde. We hebben eerst samen een kennismakingsgesprek op de stageplek en daarna kom ik om de drie à vier weken kijken hoe het gaat. De winkel van Waarde heeft heel veel ervaring met het op maat begeleiden van praktijkonderwijsleerlingen, dat merk je al tijdens het kennismakingsgesprek. Het is mooi om te zien hoe zoveel scholen en kringloop samenwerken om een fijne levensecht-leren-plek aan te kunnen bieden voor zoveel verschillende leerlingen en studenten.’

Raamtekeningen

Djamilla is 14 jaar en zit in de schakelklas. ‘Eerst heb ik meubels gepimpt bij arbeidstrainingscentrum TIB aan de Sleedoornstraat. Toen ik hier in de winkel kwam, stond er een tafeltje te koop dat ik had gepimpt, dat was heel leuk!’ Ze vindt het een fijne werkplek. ‘Het is hier rustig, niet zo groot en er werken fijne personen. De begeleiding is heel aardig en je kunt hier veel leren.’ Ze heeft al van alles gedaan. ‘Ik heb de paspoppen verkleed, spelletjes geprijsd en gecontroleerd of speelgoed nog compleet en heel is. Anders kan het niet verkocht worden. Achter de kassa lijkt me ook heel cool, maar ik kan niet zo goed rekenen. Dat is wel een nadeel.’ Ze weet nog niet wat ze later wil doen. ‘In een boekwinkel werken lijkt me leuk. Maar ik zou ook wel graag iets met tekenen willen doen.’ Haar Van Waarde-begeleidster hoort dat toevallig. ‘Zou je misschien raamtekeningen willen maken? Met thema’s als Koningsdag, Vaderdag, Moederdag? Je kunt hier helemaal los gaan op het raam.’ Djamilla kijkt blij verrast. ‘Dat heb ik nog nooit gedaan, maar het lijkt me heel leuk!’

Tevreden

Derdejaars vmbo-kader-leerlingen Eray Dincer en Sijmen Kooij lopen elke woensdagmiddag stage in de winkel van Waarde. ‘De ene keer krijgen we hier les van onze docent’, vertelt Eray. ‘Dan moeten we bijvoorbeeld opdrachten doen zoals de concurrenten van deze winkel beschrijven. Of een video maken, waarin we klant en medewerker spelen. En de andere keer werken we echt in de winkel. Zo leer je van alles. Dat je op tijd moet komen. Sociale vaardigheid. Omgaan met taal: netjes praten.’ Dat is handig, want beide jongens willen een eigen bedrijf beginnen. Eray in de IT, Sijmen waarschijnlijk in de horeca. ‘Ik weet het nog niet precies’, zegt Sijmen. ‘Tijdens de stages kun je ontdekken wat je leuk vindt. Vorig jaar heb ik bij een kapper gewerkt.’ ‘En ik bij een telefoonbedrijf’, zegt Eray. ‘Daar was het anders dan hier bij van Waarde. Hier is de begeleiding anders en doen we allerlei soorten werk.’ ‘Paspoppen aankleden’, zegt Sijmen. ‘Of achter de kassa staan. Dat vind ik het leukst.’ Van Waarde is een goede keus, zeggen de jongens. ‘We zijn best tevreden hier.’

Resultaten van de winkel van Waarde in 2024

286 leerlingen van 10 verschillende onderwijsinstellingen hebben in de winkel stagegelopen en zijn gezamenlijk 1215 uur aanwezig geweest.

Omzet inclusief btw: 117.264 euro

Exploitatiekosten 233.632

1088 artikelen verkocht van partners van circulair ambachtsnetwerk WaardeRing

15880 artikelen met een verleden verkocht, waarvan 28% kleding.

8666 betalende bezoekers

Gemiddelde besteding 13,44 euro

Het mindervalidentoilet is door Toegankelijk Zwolle bekroond met de duim-award

De winkel is circulair verbouwd door Weever Circulair