Jeannette, docent Engels bij de Media Academie en ICT & Technologie, werkt meer dan twintig jaar bij Landstede Groep. Ze gaf les bij diverse opleidingen, ontwierp lesmaterialen en is al jaren werkplekbegeleider van studenten van de lerarenopleiding en PDG’ers (zij-instromers). ‘Dat vind ik zo ontzettend leuk aan het mbo: die variatie. Ik houd van verandering, zoek steeds een nieuwe uitdaging.’
Over haar keuze voor de master zegt ze: ‘Een paar jaar geleden merkte ik dat ik verdieping zocht, dat ik wilde weten waarom ik de dingen doe zoals ik ze doe. Ook wilde ik mijn rol als werkplekbegeleider vergroten. Daarvoor had ik behoefte aan meer theorie, aan houvast.’
Net als voor Jeannette was de keuze voor de masteropleiding bij Windesheim ook voor Erna, docent Economie bij Handel & Commercie, een logische keus.
Erna, die jarenlang bij een bank werkte, startte in 2018 met de lerarenopleiding. Na het behalen van haar tweedegraads bevoegdheid wilde ze verder leren.
Op dat moment, in 2021, was het team van Handel & Commercie bezig met het ontwikkelen van modulair gepersonaliseerd onderwijs. Erna: ‘Met wat er stond kon het team werken, maar een doorontwikkeling was nodig. Toen was de conclusie snel getrokken, want naast leren vind ik innoveren ook heel interessant.’
Erna werd is kartrekker van de ontwikkeling van modulair onderwijs binnen de opleiding Ondernemer Handel die dit studiejaar is gestart.
‘Wat ontbrak was een bijpassende didactiek’, vervolgt ze. ‘Die was nog traditioneel, met een docent voor de klas. Daarom heb ik voor mijn masteronderzoek onderzocht welke pedagogisch-didactische ontwerpeisen docenten nodig hebben voor het geven van beter modulair onderwijs.’
‘Naast literatuuronderzoek heb ik toen met een collega een module gegeven aan de hand van door mij opgestelde pedagogisch-didactische ontwerpeisen. Leren op basis van toepassen stond centraal’, vertelt Erna.
Na afloop interviewde ze de studenten die de module hadden gevolgd: ‘Die waren superenthousiast. Ook mijn collega’s zagen daardoor dat ontwerpeisen een mooi hulpmiddel zijn voor beter modulair onderwijs, maar gaven aan daarbij begeleiding nodig te hebben.’
Sinds dit studiejaar krijgen alle eerstejaars Handel & Commercie modulair onderwijs. Concreet betekent dit praktisch onderwijs, veel werken in groepjes, activerende werkvormen en een docent in de rol van coach/begeleider in het leerproces.
Per module is er een opdracht rond een bepaald thema. Studenten krijgen eerst wat theorie en gaan die vervolgens toepassen. Daarbij gaan ze aan de slag met echte praktijkopdrachten. Er zijn – vrijwel wekelijks – gastlessen en bedrijfsbezoeken.
Erna ziet dat de studenten heel gemotiveerd zijn: ‘De aansprekende opdrachten, de gastdocenten, de bedrijfsbezoeken: ze vinden het geweldig!’ Het is de bedoeling dat modulair onderwijs in 2030 is ingevoerd in de organisatie. Volgens Erna is de aanpak van Handel & Commercie goed uit te rollen naar andere opleidingen.
Vanwege haar affiniteit met begeleiden en haar ervaring als werkplekbegeleider richtte Jeannette zich tijdens haar onderzoek op Samen Opleiden: de aanpak waarmee Landstede MBO startende docenten wil binden en een professioneel aantrekkelijke werkomgeving wil bieden.
‘Ik zocht antwoord op de vraag hoe Landstede MBO en Windesheim de onderlinge samenwerking kunnen versterken zodat docenten in opleiding betere begeleiding krijgen. De rol van de werkplekbegeleider nam ik daarin ook mee.’
Jeannettes onderzoek leidde tot zes aanbevelingen, waaronder het verbeteren van de betrokkenheid van werkplekbegeleiders bij besluitvorming en het delen van ideeën. Verder blijkt tijdige communicatie belangrijk, bijvoorbeeld over bijeenkomsten. ‘En bied ontwikkelingsmogelijkheden: zorg naast coachtrainingen voor starters, ook voor verdiepende en assessorentrainingen voor werkplekbegeleiders’, aldus Jeannette.
Wat Jeannette ook ontwikkelde, was een prototype van een online talentmap voor de docent in opleiding: een tool om opleidingsschool en instituutsopleiding met elkaar te verbinden. Jeannette: ‘De student vindt er bijvoorbeeld informatie over zichzelf. Werkplekbegeleiders of schoolopleiders kunnen info delen over de stage en het verdere studieaanbod van Landstede MBO. Windesheim kan bijvoorbeeld pedagogische of didactische info delen.’
De map biedt volgens Jeannette continu de mogelijkheid tot zelfreflectie: ‘Dat is voor iedereen, ook voor startende docenten, enorm belangrijk.’
Jeannette en Erna zijn blij dat ze de masteropleiding gedaan hebben. Naast leuke bijeenkomsten en een leerzame studiereis naar Noorwegen, leverde de opleiding hun veel extra kennis op.
‘Je leert meer over jezelf, over hoe je bent als professional: wat is bijvoorbeeld jouw leiderschapsrol, hoe pak jij iets aan in je team? Ook ontdek je waar jij goed in bent, waar je affiniteit mee hebt’, aldus Jeannette die erachter kwam dat ze zich verder wil specialiseren in het begeleiden van docenten in opleiding.
‘Dat vind ik heel erg interessant en daarom heb ik binnen Keuzeruimte – waarin een innovatieve casus uit de dagelijkse praktijk centraal staat – een training tot assessor gedaan.’
Erna vindt vooral het ontwerpen van onderwijs leuk: ‘Dat ontdekte ik toen ik tijdens Keuzeruimte opdrachten ontwierp voor de landelijke finalewedstrijd van Skills Heroes, de vakwedstrijden voor mbo-studenten. Wat ik ook merkte was dat literatuur erg helpend kan zijn, dat je dat kunt gebruiken als onderbouwing.
Ik onderzoek nu bijvoorbeeld hoe we een bepaald vak, Praktijkleren, beter kunnen laten aanslaan bij de studenten. Daarvoor – zo heb ik geleerd – ga ik eerst met alle betrokken partijen in gesprek om het probleem helder te krijgen. En ik doe literatuuronderzoek.’
Tijdens hun studie kregen Jeannette en Erna veel hulp van collega’s. Jeannette: ‘Zo moesten we binnen Landstede MBO een professionele leergemeenschap vormen als ondersteuning van je onderzoek. Dat is
intensief en vraagt veel inzet van collega’s. Maar iedereen die we benaderden, wilde graag meewerken. Dat was erg fijn.’
