Op de ISK in Harderwijk worden 220 leerlingen begeleid door een team van 55 medewerkers. De leerlingen komen van over de hele wereld en hun leerniveau is van praktijkonderwijs tot hbo-niveau. ‘We willen hen laten weten dat ze hier welkom zijn’, zegt teamleider Wilbert Leendertse.
Teamleider Wilbert Leendertse
De school is gevestigd op het industrieterrein Lorentz. ‘We creëren een huiselijke sfeer zodat ze hier kunnen landen en zich kunnen ontspannen.’
De ISK in Nunspeet is gehuisvest in cultureel centrum Veluvine. De drie Nederlandse en drie Oekraïense docenten hebben met hun 34 leerlingen de beschikking over drie lokalen en een algemene ruimte.
Wekelijks kunnen ze van de keuken gebruik maken. ‘Aan het eind van dit schooljaar hebben bijna alle leerlingen hun twee jaar ISK erop zitten. Op een paar na’, vertelt coördinator en NT2-docent Lotte Hagedoorn. ‘Dat betekent dat we voor bijna alle 34 leerlingen een plekje moeten zien te vinden. Dat is een hele grote uitdaging.’
NT2-docent Lotte Hagedoorn
De ISK’s bieden veel meer dan alleen de basisvakken zoals taal, wiskunde en oriëntatie op beroep. ‘Wij stellen onze leerlingen in staat om straks zelfredzame burgers te worden in onze maatschappij’, vertelt docent ICT en rekenen Şirin Genç in Harderwijk.
‘Op de ISK zijn we niet alleen docent, maar ook coach, en soms ouder. Wij geven ze de aandacht die ze vaak lange tijd hebben moeten ontberen. En er staat een zorgteam klaar om de getraumatiseerde kinderen op te vangen als dat nodig is.’
‘Het is veel meer dan onderwijs alleen’, beaamt Wilbert. ‘De kinderen hebben ongelofelijk veel mee gemaakt en komen hier vaak ontredderd aan. Wij laten ze hier landen en tot zichzelf komen. Wij zeggen: “Joh, kom binnen, je bent van harte welkom, zorg dat je je prettig voelt!”’
Docent ICT en rekenen Şirin Genç
Het verschil in niveau, leeftijd en achtergrond in Harderwijk is groot. ‘Sommigen hebben wel onderwijs gehad, anderen nooit’, vertelt Şirin. ‘We delen de kinderen in op hun ontwikkeling. Vooral als alfabetisering nodig is, schakelen we onderwijsassistenten in.’ Op de ISK’s gaat het vooral om het aanleren van de taal. ‘Maar taal kun je op heel veel verschillende manieren aanbieden’, zegt Wilbert. ‘Het kan met boeken en computers, maar volgens mij leer je meer door samen te sporten, te wandelen, te knutselen of bijvoorbeeld te koken.’
Dat beaamt Lotte. ‘In Nunspeet is koken ook een belangrijk onderdeel van het lesprogramma.’ Ze lacht. ‘Soms gaat het nog mis met de taal. Dan belanden er twee eetlepels zout in een recept in plaats van twee theelepels. Maar door fouten te mogen maken, leren ze het des te beter. En meestal verwennen ze ons met de verrukkelijkste gerechten. Op woensdag is er een kookdocent. Dan neem ik geen lunch mee en fiets ik naar school.’
Leah Lopatiuk kwam in maart 2022 naar Nederland en is docent op StartCollege ISK in Nunspeet. Ze is docent NT2 en Engels. Ze ondersteunt bij de kookles en spreekt bijna vloeiend Nederlands. ‘Men vraagt mij wel eens of ik een talenknobbel heb. Maar het gaat niet alleen om een knobbel, het gaat ook om discipline’. En wat haar betreft geldt dat ook voor de leerlingen. In Oekraïne gaf ze Engelse les aan kinderen van 4 tot 12 jaar.
Docent Leah Lopatiuk
‘Hier gaat het om pubers van heel verschillende leeftijden en niveaus, dat was wel wennen.’ Zij en haar Oekraïense collega’s kunnen veel voor de leerlingen betekenen.
‘We hebben zelf de grote angst en paniek ervaren toen de oorlog uitbrak. We begrijpen de kinderen goed en spreken hun taal. Dat is heel waardevol. Want sommigen hebben traumatische ervaringen, anderen hebben leerproblemen en extra begeleiding nodig. We doen wat we kunnen.’
Alle onderwijsteams bij StartCollege ISK staan voor hun leerlingen, hoe lastig dat soms ook is. ‘Het gaat over kansengelijkheid’, zegt Wilbert.
‘Iedereen tot 18 jaar heeft recht op onderwijs, ook kinderen die hier als vreemdeling komen. Ga er maar eens aan staan: een nieuwe cultuur, een totaal andere taal, niemand met wie je even kunt sparren, je staat stijf van de stress en dan word je ook nog met een scheef oog aangekeken.
De politiek heeft totaal geen inzicht en alleen de negatieve dingen worden belicht. Dat stoort mij enorm. Daarom heten we ze hier van harte welkom en geven we ze de ruimte.’
Sirin knikt. ‘We hebben samen de taak om deze leerlingen als gelijkwaardige burgers te behandelen. Gun ze die mogelijkheid, geef ze bijvoorbeeld een stageplek, ook al beheersen ze de taal nog niet. Daar hebben ze zoveel baat bij, daar kunnen ze zoveel van leren.’
Het aantal vluchtelingen groeit en de ISK’s groeien mee. Ze zijn dan ook altijd op zoek naar nieuwe medewerkers. ‘Maar het moet je wel liggen’, weet Lotte. ‘Je moet iets hebben met de doelgroep en met NT2.
Ook moet je flexibel zijn, want de situatie verandert per dag.’ Bij haar was er meteen een klik. ‘Ik werkte bij de dienst ICT van Landstede Groep en gaf een training in Office 365. Hiervoor liep ik stage bij docenten en ook bij de ISK in Harderwijk.
Ik kwam binnen en dacht meteen: Jée, hier is het vuur! Hier ben je coach, halve moeder, docent, alles tegelijk. Ik vond het zo bijzonder, ik was er meteen door geraakt. Binnen een maand was geregeld dat ik over kon stappen.’
Ze werd meteen ingezet in een speciale ISK voor Oekraïeners. ‘Er kwamen zoveel leerlingen tegelijk destijds. Ik ben meteen ook de coördinatie van de locatie gaan doen. Gelukkig hebben we vanaf 1 maart dit jaar een teamleider voor de buitenlocaties, dat is een hele verademing.’
Wat Lotte betreft mag er niet alleen in Nederland en in het gehele onderwijssysteem, maar ook binnen Landstede Groep wel wat meer oog zijn voor de ISK’s. ‘Samenwerking met andere scholen is zeer welkom en zou vanzelfsprekend moeten zijn.
Zie elkaar. We zijn níet eng, onze leerlingen zijn ook gewoon pubers, al is de onderwijsverwachting soms heel anders. In Oekraïne wordt nog heel anders les gegeven: zenden, zenden, opslaan, opslaan. Dan denk ik: hoezo eigenaarschap van je eigen leerproces! Maar net als bij andere pubers is de één gemotiveerd en moet je de ander achter de broek zitten. Ze liggen wel eens dwars, maar ze hebben ook hun eigen dromen. Het zijn gewoon kinderen.’
De zusjes Ayşegül en Sümeyye kwamen anderhalf jaar geleden op 16- en 14-jarige leeftijd met z’n tweeën uit Turkije naar Nederland. Op de ISK in Harderwijk zitten ze in een klas met ongeveer 15 leerlingen uit landen als Oekraïne, Syrië, en Thailand. ‘We voelden ons eerst heel eenzaam in Nederland’, vertelt Ayşegül. Ze spreekt zorgvuldig Nederlands.
‘Een ander land, andere taal, andere gewoonten. Het was erg wennen.’ Ze gaat een hbo-opleiding ICT volgen als ze de taal voldoende machtig is. Haar zusje Sümeyye wil graag architect worden. ‘Eerst ga ik naar het mbo en dan ga ik verder leren.’ Ze voelen zich welkom op de ISK; ze voelen zich gezien en gehoord. ‘Het is veilig en in Nederland ben je vrij en mag je gewoon je mening geven. Dat is fijn.’
Leerlingen Sasha Matiash en Yeva Voiedylo uit Oekraïne voelen zich ook thuis op de ISK in Nunspeet. ‘Nederlands is wel moeilijk’, zegt Yeva. Maar ze gaat voor minimaal een B1-taalniveau, want ze wil hierna een grafische opleiding volgen. Sasha wil webdesigner worden. Ze zijn blij met de kansen die ze krijgen.
Sasha Matiash en Yeva Voiedylo
‘Het is een fijne school. Onze docenten hebben respect voor ons en ik denk dat ze heel veel van hun werk houden, dat voel je als leerling.’
